Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im.I. Paderewskiego w Cieszynie należy do najstarszych szkół muzycznych w Polsce, a jej wychowawcze, artystyczne i kulturotwórcze oddziaływanie przynosi wielorakie korzyści całemu przygranicznemu regionowi.

Historia szkoły sięga roku 1930, gdy po wielu staraniach z inicjatywy ówczesnego dyrektora Konserwatorium Muzycznego w Katowicach prof. F. Kulczyckiego powstała filia tej uczelni w Cieszynie, a kierował nią prof. J. Gawlas.

W 1934r. szkoła usamodzielniła się. Jej pierwszym dyrektorem został wielki entuzjasta muzyki prof. Jan Drozd, który właśnie wrócił ze Stanów Zjednoczonych. Był prawdziwie oddanym i sumiennym dyrektorem, a także szczerym przyjacielem uczącej się w szkole młodzieży. Ten pedagog - skrzypek, odznaczający się wybitnym talentem organizacyjnym, przystąpił do pracy z niebywałą pasją i energią, tworząc w krótkim czasie w Cieszynie znaczący i ważny ośrodek kształcenia muzycznego. Sprowadził do Cieszyna wybitnych pedagogów i cenionych artystów muzyków. Z Ameryki przyjechał Aleksander Brachocki -uczeń I. Paderewskiego - i objął klasę fortepianu. Udało się również Janowi Drozdowi pozyskać dla cieszyńskiej szkoły świetnego artystę - skrzypka, Józefa Cetnera z Lwowskiego Konserwatorium, który objął stanowisko profesora w Śląskim Konserwatorium Muzycznym w Katowicach, ucząc później w Cieszynie.

Niezwykle interesującym, ważnym i ciekawym zjawiskiem dla cieszyńskiej Szkoły Muzycznej był Bolesław Szabelski - już wtedy wybitny i ceniony kompozytor polski, który wykładał w Cieszynie harmonię i zarys kontrapunktu.

Historii muzyki i instrumentoznawstwa uczył dostojny i poważny dr Adam Mitscha, zaś zasady muzyki, formy i solfeż znakomicie prowadził metodą poglądową, niezrównany prof. Tadeusz Prejzner.

Zaangażowanie na wykładowców znakomitych pedagogów spowodowało już w pierwszych latach istnienia szkoły wysoki poziom nauczania. Dlatego też I.J. Paderewski osobiście wyraził zgodę, by szkoła przyjęła Jego Imię.

Nazwiska cenionych nauczycieli zaowocowały równie wspaniałymi nazwiskami uczniów szkoły, wśród których znajdują się osobistości niezwykle ważne dla polskiej kultury i Stanisław Hadyna (dyrektor Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk"), Jan Sztwiertnia (kompozytor), Karol Stryja (dyrygent, dyrektor Państwowej Filharmonii Śląskiej w Katowicach), Paweł Puczek (skrzypek, profesor Akademii Muzycznej w Katowicach), kompozytorzy Andrzej Dziadek, Wiesław Cienciała.

W 1947 roku szkoła uzyskała (po latach funkcjonowania w rozmaitych miejscach, nawet w prywatnym mieszkaniu dyr. Jerzego Drozda) nowe lokum - XVIII-wieczny Zamek Piastowski.

Kolejnymi ważnymi datami w historii cieszyńskiej szkoły były:

- rok 1950, w którym szkołę upaństwowiono,

- rok 1954, w którym podjęto decyzję (na szczęście krótkotrwałą) o likwidacji Średniej SzkołyMuzycznej

- rok 1976, w którym ponownie powołano do życia Szkołę Muzyczną II stopnia

- rok 1993, w którym stworzono w Wiśle Filię PSMI stopnia.

Szkoła kształci uczniów w zakresie nauki gry na takich instrumentach jak: fortepian, skrzypce, wiolonczela, kontrabas, akordeon, gitara, flet, obój, klarnet, saksofon, trąbka, puzon, waltornia, organy. W szkole II stopnia młodzież kształci się również w sekcji rytmiki. Najliczniejszymi sekcjami w szkole I st. są sekcje fortepianu i instrumentów smyczkowych. W szkole II st. najliczniej reprezentowane są instrumenty dęte. Rada Pedagogiczna liczy obecnie 63 nauczycieli o wysokich kwalifikacjach pedagogicznych. 

Dziewięć lat temu nawiązane zostały ściślejsze kontakty ze szkołą muzyczną w Czeskim Cieszynie. W 2001 roku cieszyńska szkoła rozpoczęła współpracę ze szkołą muzyczną w Brunszwiku ( Niemcy). Organizowane przesłuchania i konkursy dopingują młodzież do jeszcze większego wysiłku, by dorównać najlepszym. Do podniesienia poziomu wykonawczego w znacznym stopniu przyczyniają się organizowane przez szkołę koncerty. Najważniejsze z nich to doroczne Koncerty w Teatrze, gdzie wy stępują najlepsi uczniowie szkoły.

W chwili obecnego kryzysu, gdy wszędzie słychać utyskiwanie i obserwować można załamanie życia kulturalnego, Miasto Cieszyn, a w nim Szkoła Muzyczna, nieustannie rozbudowuje działalność kulturalną. Świadczą o tym fakty: powołanie Filii Szkoły w Wiśle, zakupienie nowych fortepianów koncertowych, gitar produkcji hiszpańskiej, instrumentów dętych.

W ostatnim czasie wszystkie klasy do nauki przedmiotów teoretycznych wyposażone zostały w wysokiej klasy odtwarzacze kompaktowe, powstała bogata płytoteka kompaktowa. Zapraszani są na koncerty wybitni polscy artyści. Wszystko to jest możliwe dzięki sponsorom, którzy dostrzegają potrzeby rozwoju kultury w regionie. Osobne słowa szczerego podziękowania i uznania należą się Ministerstwu, któremu Szkoła Muzyczna podlega. Po zapoznaniu się z fatalnym stanem technicznym Zamku w Cieszynie, Ministerstwo Kultury wyasygnowało bardzo znaczące środki na ratowanie tego zabytkowego obiektu, w którym szkoła ma swoją siedzibę.

To wszystko pozwala nam spokojniej patrzeć w przyszłość, 80-letnia historia szkoły utwierdza nas w przekonaniu, że jesteśmy potrzebni tu w Cieszynie.